เมลาโทนิน ทางเลือกสำหรับคนนอนไม่หลับ!!

เมลาโทนิน ฮอร์โมนช่วยนอนหลับ

อาการนอนไม่หลับ เป็นปัญหาที่พบได้ในหลายช่วงวัย ทั้งวัยหนุ่มสาว วัยทำงาน หรือผู้สูงอายุ ซึ่งอาจแก้ไขได้จากการปรับพฤติกรรม เช่น ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ ในช่วงเวลาเย็นหรือใกล้เวลาเข้านอน ไม่เล่นมือถือก่อนเข้านอน ผ่อนคลายจิตใจให้สงบก่อนเข้านอน เป็นต้น
แต่เมื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ยังไม่สามารถช่วยให้การนอนหลับดีขึ้น การรับประทานยา หรือเมลาโทนินอาจเป็นทางเลือกหนึ่งในการช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้น 

เมลาโทนินคืออะไร?

เมลาโทนิน (Melatonin) เป็นฮอร์โมนที่สร้างมาจากต่อมไพเนียลในสมอง โดยจะถูกกระตุ้นให้สร้างเมลาโทนินในเวลาที่ไม่มีแสงหรือมีแสงสว่างน้อย ทำให้ร่างกายรู้สึกง่วง ซึ่งปกติจะเป็นเวลาประมาณ 21.00 น. ระดับของเมลาโทนินจะคงอยู่ในกระแสเลือดของเราเป็นเวลา 12 ชั่วโมงแล้วจะค่อยๆ ลดลงพร้อมกับการกลับมาของแสงอาทิตย์ และในเวลาประมาณ 9.00 น. ระดับเมลาโทนินจะลดต่ำลงจนวัดระดับไม่ได้
   

ประโยชน์ของเมลาโทนิน มีอะไรบ้าง?

เมลาโทนินเป็นฮอร์โมนที่มีผลเป็นอย่างมากต่อการนอนหลับ หากร่างกายมีระดับฮอร์โมนเมลาโทนินสูงจะทำให้นอนหลับได้ง่ายขึ้น และมีส่งผลต่อระยะเวลาในการนอนที่นานขึ้นอีกด้วย
มีการใช้เมลาโทนินเพื่อบรรเทาปัญหาการนอนหลับ ดังนี้

• รักษาความผิดปกติของนาฬิกาชีวภาพในคนตาบอดทั้งเด็กและผู้ใหญ่
• รักษากลุ่มอาการนอนหลับผิดเวลา (delayed sleep phase syndrome) เป็นความผิดปกติด้านการนอนหลับ ที่ผู้ป่วยจะไม่สามารถนอนหลับได้ก่อนเวลา 2.00 น. และมักมีปัญหาในการตื่นนอนตอนเช้า การใช้อาหารเสริมที่มีเมลาโทนินร่วมกับการปรับสภาพแวดล้อมในการนอนให้เหมาะสม สามารถรักษาความผิดปกติดังกล่าว และช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้น
• รักษาโรคนอนไม่หลับ (insomnia) มีการศึกษาเกี่ยวกับการใช้เมลาโทนินเพื่อรักษาโรคนอนไม่หลับและยังช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพในการนอนหลับ และระยะเวลาในการนอนหลับที่ดีมากขึ้น
• บรรเทาอาการเจ็ทแลค (jet lag) อาการนี้เกิดขึ้นจากการที่ร่างกายไม่สามารถปรับตัวกับการเปลี่ยนของเขตเวลา โดยมักเกิดขึ้นเมื่อต้องเดินทางด้วยเครื่องบิน  ซึ่งก่อให้เกิดอาการนอนหลับไม่สนิท ตื่นตัว  รู้สึกอ่อนเพลียระหว่างวัน   เป็นต้น
• ช่วยในเรื่องการนอนหลับของคนที่ทำงานเป็นกะ (shift work)

อาการข้างเคียงจากการใช้เมลาโทนิน?

ผลข้างเคียงต่างๆ เช่น อาการง่วงเหงาหาวนอนระหว่างวัน  ปวดศีรษะ  วิงเวียนศีรษะ เป็นต้น มักแนะนำให้ใช้ฮอร์โมนดังกล่าวในระยะเวลาสั้นๆ

อาการข้างเคียงที่พบได้น้อย เช่น ภาวะซึมเศร้าในระยะสั้น อาการมวนท้อง  วิตกกังวล  หงุดหงิด มึนงง  ความดันโลหิตต่ำ เป็นต้น